مخمل پارچه نرم و براقی است که از گذشته تا‌کنون طرفداران بی‌شماری را به‌سمت خود جلب کرده‌است. از این پارچه معمولاً در لباس‌های مردانه و زنانه، دکوراسیون داخلی منزل و سایر محصولات نساجی استفاده می‌کنند. در گذشته، این پارچه از الیاف طبیعی تولید می‌شد، به‌همین دلیل نیز قیمت خیلی گرانی داشت و فقط در دسترس قشر اشراف و خانواده‌های سلطنتی قرار می‌گرفت. هر‌چند امروزه مخمل را از مواد مصنوعی و ارزان قیمت تهیه می‌کنند، ولی با این وجود، چیزی از جذابیت آن کم نمی‌کند. این پارچه منحصر به‌فرد، یکی از براق‌ترین و نرم‌ترین مواد ساخت بشر است که علاوه بر تار و پود، دارای کرک یا پرز هم است. با توجه به‌استقبالی که از پارچه مخمل شده، فعالان حوزه چاپ را نیز واداشته تا روی این پارچه زیبا، فرایند چاپ را انجام دهند. در این مطلب با مواد تشکیل دهنده این پارچه آشنا می‌شوید و تمام روش‌های چاپ پارچه مخمل را فرا می‌گیرید.
تاریخچه پارچه مخمل
دانشمندان و تاریخ‌شناسان در گذشته بر این باور بودند که پارچه مخمل اولین بار در شرق آسیا تولید شده‌است و از طریق جاده ابریشم به‌سایر نقاط دنیا رسیده است. ابریشم آسیایی در گذشته از کیفیت مطلوبی برخوردار بود و همه آن را با نرمی و لطافتش می‌شناختند.
گونه‌های سنتی این پارچه را از ابریشم خالص می‌ساختند و همین عامل، باعث محبوبیت فوق‌العاده آن می‌شد.
بعد از اینکه در دوران رنسانس، پارچه مخمل در اروپا محبوبیت پیدا کرد، دانشمندان به‌جستجوی زادگاه اصلی آن پرداختند و در نهایت دریافتند این پارچه منشأ خاورمیانه‌ای دارد و در بین تمدن‌های واقع در مرزهای ایران و عراق امروزی مورد استفاده قرار می‌گرفت. امروزه با پیشرفتی که در بخش چاپ پارچه مخمل ایجاد شده است، می‌توانید پارچه‌های زیبایی را از این جنس ببینید.
روش تولید پارچه مخمل
برای اینکه بدانید کدام شیوه‌ها برای چاپ پارچه مخمل مناسب هستند، باید در مورد شیوه تهیه خود این پارچه اطلاعات دقیقی کسب کنید.
مشخصه اصلی این پارچه درخشش و جلای آن است. این پارچه بسیار گران‌قیمت با پرز‌های نرم و لطیفی که دارد، شناخته می‌شود. معمولاً در ترکیب آن از پلی‌استر، ویسکوز، پنبه، پشم، ابریشم‌مصنوعی و طبیعی استفاده می‌کنند. پارچه مخمل به‌کمک ابزار مخصوصی بافته می‌شود.
روش‌های چاپ پارچه مخمل
یکی از متداول‌ترین پارچه‌هایی که در صنعت چاپ استفاده می‌شود، پارچه مخمل است. این نوع پارچه را از الیاف طبیعی یا مصنوعی می‌سازند. شیوه ساخت آن به‌گونه‌ای است که الیاف مختلف را با یک‌دیگر ترکیب می‌کنند تا بافتی زیبا، با دوام و ماندگار تهیه شود.
پارچه‌های مخملی بسیار نرم و لطیف هستند، از همین‌رو یک انتخاب عالی برای چاپ تصاویر و طرح‌های شما محسوب می‌شوند. با توجه به‌اینکه در فرایند تولید پارچه مخمل الیاف مختلفی را به‌کار می‌برند، باید روش‌های مناسب چاپ این پارچه را شناسایی کنید. در ادامه با رایج‌ترین تکنیک‌های چاپ پارچه مخمل آشنا می‌شوید.
چاپ مخمل دیجیتال
امروزه چاپ دیجیتال جایگاه نخست را در صنعت چاپ به‌خود اختصاص داده است. در چاپ دیجیتال، جوهر به‌صورت مستقیم روی پارچه مخملی منتقل می‌شود و هیچ واسطه‌ای در این بین وجود ندارد. بدون هیچ محدودیتی می‌توانید از این روش برای چاپ پارچه مخمل استفاده کنید و طرح‌ها و الگوهای خود را روی چنین پارچه‌ای پیاده‌سازی کنید.
اگر درصد الیاف طبیعی در این نوع پارچه بیشتر باشد، فرایند چاپ نیز بهتر و با کیفیت‌تر انجام می‌شود. هر چند با پیشرفتی که در بخش چاپ دیجیتال ایجاد شده‌است، پارچه‌های مخملی که از الیاف مصنوعی ساخته شده‌اند نیز به‌راحتی قابل چاپ شدن هستند.
برای شروع چاپ بایستی یکسری اقدامات پیش‌نیازی را انجام دهید تا بتوانید فرایند چاپ را به‌روش دیجیتال به‌اتمام برسانید. در ادامه با این موارد آشنا می‌شوید.
طراحی الگو
قبل از اینکه تصمیم بگیرید روی پارچه مخمل فرایند چاپ را انجام دهید، بهتر است طرح و الگوی خود را با کمک نرم‌افزارهای کامپیوتری مثل Adobe Illustrator و Photoshop طراحی کنید.
با این نرم افزارها می‌توانید هر‌گونه الگو و شکلی که خواسته باشید را بکشید و بدون هیچ محدودیتی آن‌ها را به‌چاپ برسانید. ابعاد پارچه مخمل را در نظر بگیرید و مطابق با آن از فایل‌های گرافیکی خود خروجی تهیه کنید.
تنظیم فایل‌ها در فرمت مناسب
TIFF مناسب‌ترین فرمت برای فایل‌های خروجی محسوب می‌شود. این فایل را باید با حداقل وضوح 150 dpi تنظیم کنید. در هنگام طراحی و تنظیم فایل‌ها باید به‌قدرت دستگاه چاپگر خود نیز دقت کنید تا تنوع رنگ الگو شما را پشتیبانی کند. مانیتورهای کالیبره در این زمان به‌کمک شما می‌آیند و رنگ‌ها را آن‌چنان که هستند، نمایش می‌دهند.
چاپ سابلیمیشن روی مخمل
برخلاف روش دیجیتال، در روش سابلیمیشن، رنگ به‌صورت غیر‌مستقیم روی پارچه منتقل می‌شود. این تکنیکی منحصر به‌فرد را در اختیارتان قرار می‌دهد تا طرح‌های با جزئیات زیاد را روی پارچه چاپ کنید و هیچ نگرانی در خصوص محدودیت‌های احتمالی آن نداشته باشید.
برای شروع کار بایستی طرح مورد نظر خودتان را با نرم‌افزارهایی مثل Adobe Photoshop و Adobe Illustrator طراحی کنید. بعد از طراحی آن‌را توسط یک چاپگر روی کاغذ سابلیمیشن چاپ کنید. کاغذ چاپ شده را روی پارچه مخمل بگذارید و هر دوی آن‌ها را به‌سمت دستگاه چاپ سابلیمیشن هدایت کنید.
دستگاه‌های مدرنی که چاپ سابلیمیشن را انجام می‌دهند، برخلاف شیوه‌های قدیمی قادرند تا مرحله حرارت‌دهی 200 درجه سانتی‌گرادی و پرس کردن را یکجا انجام دهند و راندمان کار را به‌مراتب بالا ببرند.
پرینتر مورد نیاز برای چاپ سابلیمیشن
برای چاپ روی کاغذ سابلیمیشن، به‌یک چاپگر جوهرافشان یا لیزری نیاز دارید تا طرح‌ها و الگوهای مورد نظرتان را روی آن چاپ کند. رنگ بعد از اینکه روی کاغذ منتقل شد، سریعاً خشک می‌شود و روی کاغذ می‌نشیند.
فرایند تصعید (تبدیل جامد به‌گاز) در چاپ سابلیمیشن
دستگاه‌های اتوماتیکی وجود دارند که به‌صورت خودکار، فرایند حرارت‌دهی و پرس کردن را انجام می‌دهند. این فناوری با کمک غلتک‌های دوار خود، فشار و حرارت بالا را روی پارچه و کاغذ سابلیمیشن اعمال می‌کند و طرح حک شده روی کاغذ را از طریق انجام فرایند تصعید روی پارچه منتقل می‌کند.
این فناوری، چاپ پارچه مخمل را با بهترین کیفیت و شفافیت انجام می‌دهد. با استفاده از این روش به‌راحتی می‌توانید پارچه را شستشو دهید و از بابت ثبات رنگ آن نیز آسوده خاطر باشید.
مزایای چاپ پارچه مخمل به‌روش سابلیمیشن
در چاپ سابلیمیشن، جوهر درون ساختار پارچه نفوذ می‌کند و باعث می‌شود تا ماندگاری بیشتری پیدا کند. چاپ سابلیمیشن در هنگام شستشو، رنگ خود را از دست نمی‌دهد و سال‌ها کیفیت خود را حفظ می‌کند. این نوع چاپ، رنگ‌های متنوعی را پوشش می‌دهد که همین ویژگی به‌عنوان یک مزیت مهم شمرده می‌شود.
در هنگام چاپ تنها چیزی که باید در نظر بگیرید، موضوع رنگ جوهرها است که باید طوری انتخاب شوند که روی رنگ پایه پارچه به‌خوبی خود را نشان دهند. هارمونی رنگ‌ها را نیز بایستی در نظر بگیرید تا به‌زیبایی کار اضافه کند. از طرفی با این نوع چاپ می‌توانید هر مقدار سفارش را جواب بدهید.
چاپ مخمل غلتکی
برای چاپ پارچه مخمل می‌توانید از دستگاه‌های چاپ غلتکی استفاده کنید. البته باید به‌درصد طبیعی یا مصنوعی بودن الیاف پارچه مخمل دقت کنید و مطابق با آن رنگ‌های مناسبی را به‌کار ببرید. معمولاً رنگ‌های اسیدی برای چنین پارچه‌هایی پیشنهاد می‌شود.
این دستگاه‌ها غلتک‌های دواری دارند که به‌رنگ آغشته هستند و طرح‌های خود را روی پارچه حک می‌کنند. هنگامی که پارچه مخملی از زیر آن‌ها می‌گذرد، فرایند چاپ انجام می‌شود.
چاپ اسکرین مخمل
این روش به‌عنوان تکنیک سنتی شناخته می‌شود که در بسیاری از کشورها هنوز رایج است. بیشتر کارخانه‌های چاپ پارچه مخمل در هند از این روش استفاده می‌کنند و مشتریان خود را دارند. در این روش دو نفر روبه‌روی هم در پشت میزکار قرار می‌گیرند و شابلون‌ها را روی پارچه قرار می‌دهند و توسط یک پخش‌کننده چوبی یا پلاستیکی، رنگ را روی سطح شابلون یا همان اسکرین پخش می‌کنند.
از این طریق، طرح شابلون روی پارچه حک می‌شود. در این روش، معمولاً برای افزایش راندمان، یک طاقه پارچه را روی میز پهن می‌کنند و متناسب با عرض پارچه از شابلون‌هایی با ابعاد مناسب کمک می‌گیرند. چنانچه شما نیز قصد دارید از این روش برای تولیدات خود استفاده کنید، باید تمام جوانب آن‌را در نظر بگیرید.
جوهر مناسب برای چاپ پارچه مخمل
چاپ پارچه به‌عنوان هنری انعطاف‌پذیر شناخته می‌شود که با هر تغییری خود را تطبیق می‌دهد. به‌عنوان مثال هر نوع تکنیک و فناوری جدید را به‌سادگی می‌پذیرد و از آن در پیشبرد اهدافش استفاده می‌کند. جوهر نیز یکی از اجزای حیاتی برای چاپ شناخته می‌شود که ممکن است جذابیت طرح را افزایش دهد یا آن‌را به‌کلی از بین ببرد.
انواع مختلفی از جوهر در بازار یافت می‌شود که در چاپ پارچه مخمل از آن استفاده می‌کنند. شما نیز می‌توانید با توجه به‌نوع پارچه مخمل، جوهر مناسبی را انتخاب کنید.
جوهر واکنشی
این نوع جوهر، در صنعت نساجی کاربرد گسترده‌ای دارد و در هد‌های چاپ پیزوالکتریک مصرف می‌شود. چنانچه قصد دارید فرایند چاپ دیجیتال را در پارچه‌ها اعمال کنید، به‌سادگی می‌توانید این نوع جوهر را در محصولات خود به‌کار ببرید.
جوهر واکنشی پایداری شیمیایی مناسبی دارد و بعد از چاپ، ماندگاری طولانی مدتی از خود نشان می‌دهد، حتی با شستشو نیز دست نخورده باقی می‌ماند. اگر پارچه استفاده شده بسیار نازک باشد، جوهر در طرف دیگر پارچه نیز قابل مشاهده است. این نوع جوهر، محصول نهایی را بسیار جذاب می‌کند و سرزندگی و تثبیت خوبی را به پارچه می‌بخشد.
جوهر پراکنده
این نوع جوهرها برای پارچه‌های پلی‌استر به‌خوبی عمل می‌کنند. برای بالا بردن قابلیت جوهر‌پذیری پارچه، روی آن جوهر دیسپرس پیش تصفیه شده اسپری می‌کنند. جوهر پراکنده معمولاً در چاپ با سرعت بالا بهتر جواب می‌دهد. با استفاده از این نوع جوهر، دیگر آسوده خاطر پارچه را شستشو دهید و از بابت ماندگاری شفافیت آن نیز مطمئن باشید.
از آنجایی که این جوهر برای پارچه‌های پلی‌استر بسیار مناسب است، انواع لباس‌ها و محصولات متنوع دیگر نیز توسط این جوهر چاپ می‌شوند. اگر پارچه مخمل درصد بالایی پلی‌استر داشته باشد، این جوهر بسیار مناسبش است.
جوهرهای مبتنی بر آب
همان‌طور که از نام این جوهر پیداست، از آن به‌عنوان یک جزء اصلی و کاربردی در حلال استفاده می‌شود. این جوهر از دو جزء اصلی آب و رنگ‌دانه تشکیل شده است.
جوهرهای مبتنی بر آب، اصلاً پلاستیک یا PVC ندارند و از این رو، با طبیعت و محیط‌زیست به‌خوبی سازگار هستند و گزینه مناسبی برای چاپ پارچه‌های شما محسوب می‌شوند. این جوهر به‌دلیل اینکه به‌ساختار پارچه نفوذ می‌کند، ظاهر یکنواخت و زیبایی را به‌محصولاتتان می‌دهد.
جوهرهای اسیدی
اگر نگران عدم نفوذ رنگ روی پارچه هستید، با خیال آسوده می‌توانید از جوهرهای اسیدی استفاده کنید. این رنگ شفافیت بالایی به‌پارچه‌ها می‌دهد و در برابر شستشو نیز ماندگاری بالایی دارد. جوهر اسیدی، علاوه بر پارچه‌های ابریشمی‌ظریف و ترمه نرم، در لباس‌های ورزشی و شنا نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جوهرهای سابلیمیشن
این نوع جوهر کاربرد گسترده‌ای در چاپ پارچه مخمل دارد و به‌دلیل سازگار بودن با محیط‌زیست، بیشتر موردپسند قرار می‌گیرد. جوهر سابلیمیشن، با اعمال فشار و حرارت بالا از حالت جامد به‌حالت گاز تبدیل می‌شود و فرایند تصعید در آن رخ می‌دهد.
فرایند تصعید، چسبندگی هرچه بیشتر رنگ را روی ساختار پارچه فراهم می‌کند. در چاپ سابلیمیشن باید از این جوهر به‌همراه کاغذ سابلیمیشن استفاده کنید.
جوهرهای پیگمنت
جوهرهای پیگمنت، مزایای زیادی نسبت به‌جوهرهای مبتنی بر رنگ سنتی دارند و به‌همین علت نیز به‌صورت گسترده در بخش چاپ پارچه مصرف می‌شوند. استفاده از این رنگ، بافت شادی را به‌پارچه‌های شما می‌دهد و زیبایی آن‌ها را دوچندان می‌کند.
خدمات چاپ روی پارچه مخمل
پارچه مخمل کیفیت‌های متنوعی دارد که با توجه به‌آن‌ها در کار‌ها و محصولات مختلف استفاده می‌شوند. از لباس و دنیای مد گرفته تا ساخت کوسن‌ها، مبل‌ها و تابلو‌های تزئینی، از پارچه‌های چاپ شده مخمل کمک می‌گیرند.
قیمت چاپ پارچه مخمل
سؤالات زیادی در خصوص قیمت تمام شده چاپ پارچه مخمل مطرح می‌شود. برای محاسبه قیمت آن باید عوامل زیادی را در نظر گرفت. روش چاپ، نوع پارچه، کیفیت مواد مصرفی، هزینه‌های جانبی دستگاه‌های چاپ، ضایعات ایجاد شده و حقوق کارگران، همگی در قیمت تمام شده چاپ پارچه مخمل تأثیر می‌گذارند.
پارچه مخمل از الیاف طبیعی یا مصنوعی تشکیل شده و کاربرد گسترده‌ای در صنعت پوشاک و دکوراسیون منزل دارد. برای چاپ پارچه مخمل از تکنیک‌های مختلفی می‌توان استفاده کرد. روشی بهتر محسوب می‌شود که توانایی این را داشته باشد تا رنگ را به‌خوبی جذب پارچه کند و به‌آن ماندگاری بالایی بدهد.
معمولاً در ترکیب این پارچه از پلی‌استر، ویسکوز، پنبه، پشم، ابریشم‌مصنوعی و طبیعی استفاده می‌کنند.
با توجه به‌طبیعی یا مصنوعی بودن الیاف آن باید یکی از روش‌های چاپ انتخاب شود. چاپ دیجیتال و سابلیمیشن، برای همه انواع آن کاربرد دارد.
عوامل متعددی مثل روش چاپ، نوع پارچه، کیفیت مواد مصرفی، هزینه‌های جانبی دستگاه‌های چاپ و سایر موارد مشابه، در قیمت تمام شده چاپ تأثیر می‌گذارند.
